Posts

Eguberri eguna eta giza espeziearen etorkizuna

Joan den abenduaren 1ean, egutegi liturgiko kristauan Abendu (Etorrera) deituriko aldia – Eguberri aurreko lau asteak hartzen dituena – hastear zela, Leonardo Boffen asteroko zutabeak honako izenburu hau zuen: “¿Nos acercamos al fin de la especie humana?” (Giza espeziearen amaiera hurbil?). 2020an, COVID-19ren pandemia garaian, argitaratutako testu bera zen, laburturik. Aspaldidanik, behin eta berriz bururatzen […]

Zenbat urteko kartzela sexu-erasotzaileentzat?

2022ko urrian sartu zen indarrean espainiar Estatuan “Sexu Askatasuna Bermatzeko Lege Organikoa”,“Bai solik da bai legea“ bezala ezagunagoa. Bertan, baimenik gabeko sexu-ekintza oro sexu-eraso delitutzat hartzen da, abusu hutsaren figura ezabatuz. Legeak emakumearen aurka emakume izateagatik egindako indarkeria guztiak hartzen ditu gogoan. Biktimak, bereziki emakumeak, babesteko neurriak indartzen ditu, eta haurrentzako babes-neurri bereziak ezartzen dira. […]

8.000 milioi biztanle

Homo Sapiens, oraindik oso berria den espezie honetako kideok 8.000 milioi biztanleko muga gainditu dugu lehen aldiz Lurraren historian, suz, urez eta biziz idatzia den historian.  Ez zait mugarri loriatsua iruditzen, alarma-seinale kezkagarria baizik. Ez dugu ezer ospatzeko, eta bai, ordea, asko hausnartzeko arlo guztietan. Datu horrek erronka etiko, ekologiko, filosofiko eta erlijioso larri eta […]

Homo Sapiens: hil ala bizi

EL PAÍS egunkarian irakurtzen dut: “Gizonek arazoak izango dituzte hamarkada bat eskas barru ugalkorrak izateko, erritmo hau jarraitzekotan: eiakulazio bakoitzeko espermatozoideen kopurua etengabe jaitsi baita duela ia mende batetik hona. Bere kontzentrazioa ere duela 50 urtekoaren erdia baino gutxiagora jaitsi da, antzutasunaren atarira hurbilduz. Eta jaitsieraren erritmoa bizkortu egin da mende honetan, bikoiztu. 53 herrialdetako […]

Harmonia

Harmonia grekozko harmodso, “elkartzea” esan nahi duen hitzetik dator. Oreka, proportzioa eta elementu desberdinen bateraketa direnean gauzatzen da harmonia. Hala gertatzen da bere baitan eta inguruarekin ongi bateratua den eraikin proportzionatuan. Edo soinu ezberdin baina adostuz osaturiko harmoniko musikalean. Zozo, birigarro, txantxangorri eta txepetxen kontzertuak oles degion egunsentia. Laranja, purpura, bioleta eta urdin ilunezko orlatan […]

Bakera bidean bidari

Pau, paz, peace, paix, pace. Frieden. Salam, shalom. Shanti. Heping, heiwa. Mire, mir. BAKEA. Zeinen eder eta anitza den bakearen izendegia! Eta izena esanda badakigu izana zer duen. Baina zerbait esaten hasi orduko –funtsezko gauza guztiekin gertatzen zaigu–, dakiguna galdera eta galdegai bilakatzen zaigu, bakea bera galtzeraino. “Zer da denbora? Inork galdetzen ez badit, badakit. […]

Bakerako bidetik?

Adar biluzian geldi eta isilik, Aizarnako paisaia elurtuari begira dago zozoa. Lasaitasuna eta harmonia dario guztiari. Dena bakean arnasten. Baina lehen albistea, lehen orrialdea, lehen pentsamendua zabaldu orduko, uneotan bizi dugun ziurgabetasun planetario ikaragarria agertzen da, pandemia honen eta dagoeneko etorriak edo oraindik etortzekoak diren beste hainbat pandemia okerragoren mehatxuak. Eta bat-batean sortzen dira kezkak, […]

Zer du Homo Sapiens-ak?

Harrigarria gertatzen zait zientziaren eta haren ondoriozko teknologiaren aurrerapena. Sinestezina da gure Sapiens espeziearen arrakasta kolektiboa, gutxiago sufrituz eta erosoago bizi ahal gaitezen. Ez nuke, inolaz ere, duela 200 urteko bizi-baldintzetara itzuli nahi: txertorik, antibiotikorik eta anestesiarik gabe, bizikletarik, autorik eta trenik gabe, pospolorik eta argi elektrikorik gabe, hozkailurik eta igogailurik gabe, telefonorik eta irratirik […]

Gizadian fede

Duela egun batzuk, afaltzen ari ginela, Malenek hain gustuko dituen ateraldi horietako bat irakurri zigun: “Estralurtarrak, bai, existitzen dira. Froga da ez direla hona etortzen”. Barre egin ondoren, esan nuen: “Estralurtarrik baldin bada, Lurrera ez etortzea izango lukete onena oraintxe bertan”, eta bide serioagotik abiatu zen solasa. Honako galdera hauek bezain serioa: jarrai ote dezakegu […]