Agur, Joan Mari, lagun maite. Agur eta omen, Altzako seme, bihoztun haltz, zuhaitzen maitale. Zuhaitz tantaia izan haiz hi heu ere, erroak lurrean sakon eta adarrak zerurantz zabal. Agur eta omen hiri. Minez bildu gaituk, ez halere samindurik. Izan haizen eta maite genuen forma galdu dugun honetan, In principium hire poema zetorkidak gogora: “Begiak dakusa, […]
Atzo, apirilak 12, 88 urte zituela, hil zen Jacques Gaillot, 1982tik 1995era Évreuxe-ko (Frantzia) gotzaina, gizon baketsu eta kementsua, baztertutako guztientzako justizia zale sutsua, Jesusen Berri Onaren, senidetasunezko munduaren, gizatasunezko Elizaren profeta. Soldadutzaren aurkako kontzientzia-eragozpena babestu zuen; apartheida, armen salmenta eta kolonialismo-mota guztiak salatu zituen; ekintza bakezaleak eta antimilitarrak bultzatu zituen; Irakaskuntza Laikoaren alde egin […]
Aste Santuak zentzua har lezake kristau mitoarekin bat ez datozenentzat ere, baldin eta balitz, ez duela bi mila urteko gizon baten heriotza basatiaren errebindikazioa soilik, baizik eta baita garai hartan boterearen zorroztasunaren biktima izan zirenen –Jerusalemgo kanpoaldean Jesusekin batera gurutziltzatuak barne– duintasun urratuaren erreibindikazioa ere. Oroitzapen horrek are garrantzia handiagoa izango luke agian, baldin eta […]
Nikolas V.a aita santuak “baimen osoa eta librea” eman zion Portugalgo Koroari, afrikar hedapenean “sarrazenoak eta paganoak harrapatzeko eta menpeko bihurtzeko” ( Dum Diversas Bulda, 1452). Alexandro VI.a Borgiak bedeinkatu egin zuen espainiarrak Amerikara joatea eta domeinuak Gaztelaren eta Portugalen artean nola banatu erabaki (Inter Caetera Bulda, 1493). Aita santuen testu horiek eta beste batzuek […]
“Kendu eskuak Kongoko Errepublika Demokratikoaren gainetik, ez ukitu Afrika. Utzi berau itotzeari, Afrika ez baita ustiatzeko mehatzea, ezta arpilatzeko lurra ere. Izan bedi Afrika bere zoriaren protagonista”. “Diru-gosearen pozoiak odoldu ditu bertako diamanteak”. “Ezin gara ohitu herrialde honetan duela hamarkada batzuetatik hona darion odolera, milioika hildako eragiten baititu askok jakin ere egin gabe. Jakin bedi […]
Jendea tenpluetara joaten da Ni agurtzera… Zein inozoak eta ezjakinak diren nire haurrak, isolatuta bizi naizela uste baitute! Zergatik ez dira etortzen eta ez naute agurtzen bizitzaren prozesioan, hor bainaiz bizi, baserrietan, lantegietan eta merkatuan, hor baitiet adore ematen bekokiko izerdiarekin ogia irabazten dutenei? Zergatik ez dira etortzen eta ez naute agurtzen pobreen barraketan, eta […]
Bizitzea pitzaduretan barrena sartuz joatea da, harik eta halako batean ulertzen den arte huraxe zela bidea. Eta, orduan, harriturik uzten nau berriro zer nolako gaitasuna duen bizitzak sortzen jarrai dezagun zirrikituak aurkitzeko. Beti txunditurik uzten nau honek, ulerturik bizitzak gainditu egiten gaituela, hartaz pentsa dezakegun guztiaz harago gainditu ere. Bere sustrai ilunetik, berriro jaiotzeko lekua […]
Nafarroa Arena-n, hitzaren eta arreta sakonaren festa zen atzo. Dena artista handien distiran eta sakontasunean blai. Zortzi partaideak ez ziren lehiatu, nork nori irabaziko, gauza guztietan ohi dugun bezala. Bestearen onena sustatzen saiatu zen bakoitza, eta hala bakarrik atera zuen bakoitzak bere onena. Ez du axola irabazteak, elkarrekin sortzeak baizik. “Ekintza iraultzailea da elkarri entzutea”, […]
Esku bat munduaren edertasunaren gainean. Beste eskua jendearen sufrimenduaren gainean. Bi oinak zereginetik festara saltoka. Eta bihotza pizturik. (Matxalen Ojanguren Alonso) Gizatasunaren ahulezian ageri da egiarik sakonena, hauskortasuna baita munduaren taupada. (Pepa Torres) Mugaren bila etengabe, gehiagoren bila, eguneroko errealitatetik abiatuz, beronek indarrak eta zaurgarritasuna medio eusten dion arnasa lagun. (Miguel Ángel Mesa Bouzas)
EL PAÍS egunkarian irakurtzen dut: “Gizonek arazoak izango dituzte hamarkada bat eskas barru ugalkorrak izateko, erritmo hau jarraitzekotan: eiakulazio bakoitzeko espermatozoideen kopurua etengabe jaitsi baita duela ia mende batetik hona. Bere kontzentrazioa ere duela 50 urtekoaren erdia baino gutxiagora jaitsi da, antzutasunaren atarira hurbilduz. Eta jaitsieraren erritmoa bizkortu egin da mende honetan, bikoiztu. 53 herrialdetako […]
