8.000 milioi biztanle

Homo Sapiens, oraindik oso berria den espezie honetako kideok 8.000 milioi biztanleko muga gainditu dugu lehen aldiz Lurraren historian, suz, urez eta biziz idatzia den historian.  Ez zait mugarri loriatsua iruditzen, alarma-seinale kezkagarria baizik. Ez dugu ezer ospatzeko, eta bai, ordea, asko hausnartzeko arlo guztietan. Datu horrek erronka etiko, ekologiko, filosofiko eta erlijioso larri eta […]

Zer izango naiz hil ondoren?

Ez zaigu gustatzen heriotzaz hitz egitea, gure eguneroko bizitzaren parte delarik, izan. Ez zaigu gustatzen heriotzari buruz hitz egitea, baina – edo, agian, zeren – heriotzak min ematen digu oraindik. Eta besteren heriotzak ematen digu minik handiena, uzten dituen bakardade abailduarekin eta hutsunearen tristurarekin, geratzen diren oroitzapen mingarriekin eta dolu itxi gabeekin, eta gertukoenen artean […]

Sorkari, sortzaile, sortzear

Lurrean hedatzen ari den suntsipen lazgarriak Lurrak bere baitan duen sormen-misterio sakonari begira jartzen nau. Sormenaren seme-alaba gara, eta sormenaren arduradun. Arnasten dudan airearen sorkaria naiz, gorputz osoan zehar dabilkidan odolarena, elikatzen nauten substantziena, atomo eta molekulena, zelula eta ehunena, nire bizi-funtzioak betetzen dituzten organoena, 100 mila milioi inguru neuronen eta 100 bilioitik gora neurona-konexiorena, […]

Bernard Besret: Boquen-go utopia

Joan den abuztuko lehen asteko arratsalde beroetan, Champigny-sur-Veude, ekilore-sail eta artasoro zabalez inguratutako herriska frantses lasaian, ezki baten itzalean, Béatrice Lebel-Goascozen doktore-tesia irakurri nuen, gogo biziz eta nahigabez aldi berean: Boquen entre utopie et révolution 1965-1976 (Boquen utopiaren eta iraultzaren artean) (Presses Universitaires Rennes, 2015). Kontaketa zirraragarria, Bernard Besret protagonista duena. Aspaldi utzi zion albiste […]

“Emearen bideaz” zenbait galdera

Komunitateari, euskal herrigintzari, kulturgintzari, feminismoari, gizadiaren eta gizatasunaren etorkizunari buruzko hausnarketa bakartian aurrera darraio Galo Martinez de la Pera-k. Mamiz eta distiraz jarraitu ere. Oraindik orain argitaratua du Emearen bidea supergizakiaren aroan (Alberdania 2022), estilo bikainean idatzia: sakon bezain arin, bristadak darizkiola, hari finez trebeki ehundua oso-osorik, hasi eta buka. Egungo munduak daraman bideari eta […]

Onena hautatu nahi dut

Gure bizitza, beti pertsonala eta kolektiboa, biak bereizi ezinik, konta ezin ahala hauturen historia konplexua da –berau ere pertsonala eta kolektiboa, bereizi ezinik–. Hautu edo erabaki pertsonal bakoitza berdinik gabea da, beste ezertara erreduzi ezina eta aurreikus ezina, baina kosmosa osatzen duten izaki eta harreman guztien kate infinituak baldintzaturiko emaitza da aldi berean. Edozertaz esan […]

Jesus inspiratu zuenari “Jainkoa” dei ote diezaiokegu oraindik?

Humanismo bioekozentriko baten alde. Zer eskain dezakegu Jesusen jarraitzaileok? deituriko Nazioarteko online Kontsultan (2022ko ekainak 5) eman nuen hitzalditxoaren testu garatua. Zer ekarpen egin dezakegu Jesusen jarraitzaileok humanismo bioekozentrikoaren alde? Ez dugu horretarako balio gehigarririk, ezta oinarri esklusiborik ere, baizik eta Jesusen inspirazioa: hura mugitu zuen inspirazioa, haren giza irudiari, bizi-jarrera eta -hautuei, harreman eta […]

Miren Jone Azurzari. In memoriam

(Donostia, 1929-05-18 – Donostia, 2022-05-15) Ez zinen handia gorputzez, baina handia zinen. Ez duzu zeure burua hedabideetan  asko erakutsi, ahal zenuen gutxiena, baina aitzindaria izan zara. Xumetasunak are miresgarriago egin zaitu. Ez duzu inoiz aitzindari izateko ametsik ez usterik izan, baina aitzindari izan zara: emakume, kazetari, fededun aurreratu. Harritzekoa zen ikasteko zenuen grina, eta grinaren […]

LGTBIQ+: kutsatuak Elizan

Duela gutxi, James Martin jesuita eta idazle estatubatuar ezagunak gutun bat bidali zion Frantzisko aita santuari LGTBIQ+ (lesbiana, gay, transexual, transgenero, bisexual, intersexual, queer eta gainerako identitate eta orientazio sexualeko) katolikoek egiten dizkioten hiru galdera ohikoenekin. Duela egun batzuk argitaratu da aita santuaren erantzuna. Hona hemen galderak eta erantzunak, eta nire ohartxoak: 1) J. Martin: […]

Elizari buruzko gogoetak Munilla joan eta gero

Espero zen baino beranduago, baina joan da Jose Ignazio Munilla, 2010etik 2022ra Donostiako elizbarrutiko gotzain izan eta gero. Hurrengo orrialdeetan, RELIGION DIGITALeko zuzendariak proposatutako galdera-sortari erantzuten diot, baina, gure elizbarrutiaz harago, sakoneko hausnarketa orokorra eskaintzen dut Eliza katolikoaren egoerari buruz: 1) Zer utzi du atzean? 12 urte igaro eta gero, hemen uzten duen egoera sozial, […]