Emakumeak txapelketan?

“Euskal” txapelak desagertzen ari dira euskaldun gizonezkoen buruetan ere, baina ez hizkuntzan, eta are gutxiago gure harremanen eta ametsen mundu sinbolikoan, zeinean txapela garaipenaren ikur preziatua baita. Lehiaketari txapelketa deitzen diogu, eta irabazleari, gizonezko nahiz emakume, pilotari, bertsolari nahiz dantzari, txapel handia ezartzen zaio, txorten eta guzti. Irabazlea txapeldun. Zergatik jarri, ordea, emakume garaileari buruan […]

Bidegurutzean

Konta ezin ahala bidegurutzek osatzen dute gure bizitza, gu baino lehen hasi zen eta gurekin amaituko ez den bidean aurrera. Urrats bakoitzeko banatzen zaigu oinen pean bidea. Bikoizten, hirukoizten, auskalo zenbakoizten. Eta nahitaez bat aukeratu behar mugarik gabeko bide-sarean, unibertsoa bera bezain mugagabe. Ez dugu inoiz jakingo hautatu duguna zergatik hautatu dugun zehazki, baina horrek […]

San Oskar Romero

Martxoaren 24an, San Oskar Romeroren jaia ospatu genuen. Lehendabiziko aldiz kanonikoki, joan zen urriaren 14an kanonizatu baitzuen aita santuak. Zertarako ziren, ordea, kanonak eta kanonizazioak, prozesuko gastuak eta hil eta gero egin omen zuen mirariaren ziurtagiria! Romeroren bizitza izan zen egiazko miraria eta herriak kanonizatu zuen, bere gurutze-biderako bidaide, eredu eta ipar aitortuz. Salvadortar herria […]

Azkarregi

Dena azeleratzen ari da, eta benetan diot: beldur naiz. Ehiztarien eta fruitu-biltzaileen bizierak hirurehun mila urte iraun zuen, ezer askorik aldatu gabe, Homo Sapiens gure giza espeziea sortu zenetik lurra lantzen, haziak ereiten eta abereak hezten hasi ziren arte. Nekazalgoak eta abeltzaintzak, ostera, hamabi mila urte iraun zuen, industria sortu zen arte. Industria-aroak, berriz, 250 […]

Errutik erantzukizunera

Abenduaren 8an, Maria Sortzez Garbiaren Jaia ospatzen du Eliza katolikoak. Kontzepzio, “Kontzeziyo”. Nik ere bai. Zorionak Kontxi, Sorkunde eta Garbiñe guztiei. Sortzez Garbiaren dogma, ordea, guztiz ulertezin bilakatu zaigu, “jatorrizko bekatua” deritzan dogma bezalaxe. Alegia: Adam eta Eva izeneko bikote batengandik gatozela denok, haiek Jainkoaren agindua –“Ez jan Ongiaren eta Gaizkiaren zuhaitzeko fruiturik”– urratu zutela […]

Asisko anaia txikia

Urriaren 4an Asisko San Frantziskoren eguna da. Ez dakit izenak ezer esaten ote dizun. Niri asko. Izan zen eta erakutsi zuen guztia hitz batean biltzen da: anaia. Jakina, hitz hau ere motz geratzen zaigu euskaraz (eta are motzago beste hizkuntzetan), gizonezkoa bakarrik adierazten baitu. Lau hitzez adierazten ditu euskarak senide arteko harremanak, batean agortu ezinik: […]

Txorien hizkuntza

Behin batean, ehun mila txori bildu omen ziren, argi-oilarrak deiturik, Farid Al-Din Attar, XII. mendeko poeta pertsiar handiak –musulman mistiko sufia–, Txorien hizkuntza liburuan kontatzen duenez. Zoragarria liburua, txoriak bezala. Han bildu ziren buztanikara, urretxindorra, galeperra, zapelatza, ahatea, koartza, faisaia, usoa, hontza, kardantxiloa… denak. Bu-bu-bu, hasi zitzaien argi-oilarra, ohi duen bezala, bere buruko luma-motots txairoa […]

Erlijioak hiltzear?

Erlijioaren etorkizunak, kristautasunarenak zehazkiago gure artean, bosta axola die gehien-gehienei. Ez gutxirentzat, halere, kezkagarri izan liteke. Niretzat, erronka da.Stephen Bullivant, St. Mary Unibertsitateko (Londres) irakasleak ikerketa bat argitaratu berria du horretaz: “Helduak eta Gazteak eta Erlijioa Europan”. Bat baino gehiago harrituko du, harritzekoa ez bada ere, ikertzaile britainiarraren konklusio irmo eta biribilak: erlijioa “hiltzear” da […]

Ekairi, minez eta damuz

Damu saminez idazten dizut, eta nahigabez beterik. Barkatu, Ekai, hain berandu iritsi izana. Inor ez ginen garaiz iritsi, Chrysallis izan ezik, adin txikiko transexualen Familien Elkartea. Ondoan eta lagun izan zenuen beti, gu atzera geratzen ginen bitartean. Eskerrik asko, Chrysallis, bizia bere kolore guztiekin zaintzeagatik! Zure institutuko irakasle eta ikaskideak ere garaiz iritsi ziren, zeure […]

Belenera

“Goazen Belenera”, diotsate artzainek elkarri, ikus-minez eta zalantzaz, San Lukasen ebanjelioko kontaketa zoragarrian. Gaua iluna da, ardiak ez dituzte berenak, biharamuneko ogirik ez da oraindik etxean. Gau minean, halere, izar baten argia edo aingeru baten promesa iruditu zaie. “Ez beldurtu –esan die aingeruak, edo barnean daramaten biziminak–. Askatzailea jaio zaizue Belengo kobatxo batean”. Eta badoaz. […]